دکتر رضا آمری نیا: چاقی بیماری است که در اثر افزایش توده چربی بدن ایجاد می شود. در حقیقت افرادی که معمولاً 20 درصد اضافه وزن نسبت به سن، جنس، قد و جثه دارند به عنوان فرد چاق تلقی می شوند. اضافه وزن می تواند منشاء بسیاری از بیماری ها باشد که بایستی پیشگیری شود. باید توجه داشت که درصد توده چربی موجود در بدن یک شخص معیار مهم تری نسبت به وزن فرد است. به عبارت دیگر در زنان 25 درصد و در مردان 17 درصد وزن بدن را بافت چربی تشکیل می دهد. زنان نسبت به مردان به توده چربی بیشتری نیاز دارند چرا که در دوران بارداری و شیردهی بایستی نیازهای مختلف بدن را تامین کنند. در بدن انسان حدود 40 - 30 بیلیون سلول چربی وجود دارد و این در حالی است که مواد غذایی مازاد بر مصرف به صورت چربی ذخیره می شود. امروزه تفاوت های بسیار زیادی با اجداد پیشین مشاهده می شود. نیاکان ما به علت عدم دسترسی آسان به مواد غذایی و مخصوصاً چربی تلاش زیادی در جهت شکار حیوانات با توده های چربی زیاد می کردند و روش های مختلف در نگهداری و ذخیره آن را ابداع کرده بودند که این مساله باعث می شد میزان مصرف این ماده غذایی محدود باشد ولی در دسترس بودن چربی در جهان امروز به اشکال مختلف چه به صورت خالص و چه به صورت ترکیب با مواد غذایی باعث افزایش میزان مصرف می شود. در اثر چاقی مقاومت بدن نسبت به انسولین و توانایی آن در قبال عفونت کاهش می یابد. بیماری های مختلفی از جمله دیابت، فشار خون بالا، بیماری های کلیه و ناراحتی های مربوط به کیسه صفرا باعث مرگ زودرس در این افراد می شود. آسیب های کبدی و ناراحتی های بی شمار در دوران بارداری در افراد چاق بسیار رایج است. در افراد چاق بیماری های روانی به همان اندازه مشکلات جسمی آنها را رنج می دهد.

مهمترین عوامل چاقی عبارتند از؛ داشتن رژیم غذایی نامناسب، عدم فعالیت مناسب و ورزش، بیماری های مربوط به غدد درون ریز، دیابت، هیپوگلیسمی، افزایش ترشح انسولین، افسردگی و موارد بسیاری که طی بحث های آینده به آنها اشاره خواهد شد. یکی از عوامل بسیار موثر در بروز چاقی ژن است به طوری که کشف «ژن چاقی» را می توان یکی از مهمترین پیشرفت های قرن حاضر قلمداد کرد. آنچه باید به خاطر داشته باشیم این است که فقر غذایی نیز باعث بروز چاقی می شود. وقتی مواد غذایی لازم به مقدار کافی به بدن نرسد سوخت و ساز چربی دچار اختلال شده و در بدن انباشته می شود.

بنا به اعلام مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها در امریکا امروز چاقی یکی از مهمترین معضلات جامعه است به طوری که حداقل در یک سوم جامعه امریکا 20 درصد اضافه وزن دیده می شود. اگرچه در سال های اخیر تناسب اندام یکی از اولویت های مهم مردم دنیا شده است ولی چاقی نسبت به گذشته در توده جامعه بیشتر شده است که زندگی ماشینی و عدم انجام فعالیت های ورزشی یکی از عوامل مهم آن به شمار می رود.طبق بررسی های انجام شده در امریکا حدود

50 - 20 درصد مردم به نوعی رژیم می گیرند و حدود 30 میلیون دلار هزینه های مربوط به رژیم و داروهای آنها می شود ولی با توجه به اینکه بسیاری از این رژیم های غذایی سرخود و غیرعلمی است بعد از مدتی وزن کاهش یافته دوباره برگشته یا عوارض زیادی را به دنبال می آورد که البته به علت پدیده ای به نام یویو وزن برگشت یافته در رژیم های مجدد مثل دفعات اولیه کاهش نمی یابد. آمار نشان می دهد دوسوم افرادی که وزن خود را کاهش می دهند ظرف سه تا پنج سال قسمتی از وزن کاهش یافته را دوباره به دست می آورند. در گذشته برای کنترل وزن و کاهش آن از سه روش استفاده می شد؛

الف- گیاهان مدر (ادرارآور) که باعث کاهش میزان ذخایر آب بدن می شد.

ب - استفاده از ویتامین ها و موادی که سبب تغییر در سوخت و ساز چربی می شوند.

ج - مواد طبیعی کاهش دهنده اشتها.

فرآیند کاهش وزن به طور کلی یک عمل دائمی و برای طول عمر است بنابراین انتخاب یک روش منطقی برای زندگی سالم تر یک ضرورت است. تفاوت بین روش های درمانی گذشته و امروزه به علت پیشرفت روزافزون علم پزشکی، دارویی و تجهیزات پزشکی است. خارج از تبلیغات روزافزون در این مقوله استفاده از ابزارهای کمک کننده برای داشتن وزنی متعادل و زندگی سالم تر کاملاً منطقی است ولی در مورد نحوه استفاده از این ابزار از جمله دارو یا تجهیزات مربوط به فعالیت های مختلف جسمی بایستی با متخصص مربوطه مشورت های لازم انجام گیرد. آنچه مورد توافق همه مجامع علمی دنیاست داشتن رژیم غذایی مناسب به همراه فعالیت جسمی است که این دو به راستی راز طولانی شدن عمر هستند.